مدیریت ژنتیکی اساس برنامه‌های حفاظت و احیای حیات‌وحش است
تاریخ انتشار: ۱۶ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۴۵۸۰۸۶
به گزارش خبرنگار محیط‌زیست فارس به نقل از سازمان حفاظت محیط‌زیست، لیلی عزالدین‌لو رئیس گروه ژنتیک دفتر موزه ملی تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی به مناسبت ۱۵ فروردین روز ملی ذخایر ژنتیکی گفت: جمعیت‌ها برای سازگاری با تغییرات محیطی نیازمند تنوع ژنتیکی هستند و بر همین اساس حفظ تنوع ژنتیکی یکی از الویت‌های سه‌گانه در جهان شمرده می‌شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
تنوع ژنتیکی ضامن بقا گونه‌ها
وی افزود: تنوع ژنتیکی برای حفظ بقا و پتانسیل تکامل و سازش جمعیت‌ها و گونه‌ها بسیار ارزشمند است و بقای طولانی مدت گونه را تضمین کرده و برای پایداری کل اکوسیستم اهمیت دارد از این‌رو کاهش تنوع ژنتیکی به معنای کاهش توانایی جمعیت‌ها برای سازگاری با تغییرات محیطی از طریق انتخاب طبیعی است.
عزالدین‌لو خاطرنشان کرد: با توجه به نرخ رو به رشد انقراض گونه‌ها، بسیاری از زیست‌شناسان معتقدند که امروزه وارد دوره ششم انقراض دسته جمعی گونه‌ها شده‌ایم و این سرعت رشد در طول قرن آینده بسیار نگران کننده است، حال سوال اینجاست که چرا گونه‌های بسیار زیادی در معرض خطر انقراض هستند؟ پاسخ در بسیاری از شرایط، فعالیت‌های انسانی است.
انسان عامل موثر در کاهش تنوع ژنتیک گونه‌ها
رئیس گروه ژنتیک دفتر موزه ملی تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی ادامه داد: کشاورزی، جنگل‌تراشی، معدن‌کاری، سدسازی و شهرسازی زیستگاه تعداد بیشماری از گونه‌ها را در سرتاسر دنیا نابود کرده است؛ گونه‌های بسیار زیادی به دلیل ورود گونه‌های وارداتی توسط انسان به صورت عمدی یا غیرعمدی در معرض نابودی قرار گرفته‌اند، شکار، صید و تجارت گونه‌ها و اجزای آنها به بهره‌برداری بی‌رویه از آنها منجر شده است و بسیاری از گونه‌ها از آلودگی‌های صنعتی و کشاورزی متأثر شده‌اند.
وی افزود: فرآیندهای تهدیدکننده بسیار متنوع هستند ولی نتیجه همه آنها کاهش اندازه جمعیت‌های وحشی و کاهش تنوع ژنتیکی گونه‌ها است، تاکنون تنوع ژنتیکی در هزاران گونه مورد ارزیابی قرار گرفته و تحلیل صدها مجموعه داده، نشان می‌دهد که تنوع ژنتیکی به ویژه از زمان انقلاب صنعتی به بعد در حال کاهش است.
عزالدین‌لو ادامه داد: در چنین شرایطی است که حفاظت ژنتیکی اهمیت پیدا می‌کند. نادیده گرفتن مباحث ژنتیکی در مدیریت گونه‌ها اغلب منجر به مدیریت نامطلوب گردیده و در برخی موارد سبب اتخاذ تصمیمات فاجعه‌بار می‌گردد، امروزه ژنتیک به جزء جدایی ناپذیر از علم حفاظت تبدیل شده است.
هدف ژنتیک حفاظت حفظ گونه‌ها به صورت پویا
رئیس گروه ژنتیک دفتر موزه ملی تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی تصریح کرد: ژنتیک حفاظت یک علم جدید است که از ژنتیک تکامل ( Evolutionary genetic ) منشعب شده است و برگرفته از تمام رشته‌های زیست‌شناسی می‌باشد. در ژنتیک حفاظت از نظریه‌ها و تکنیک‌های ژنتیکی به منظور کاهش خطر انقراض گونه‌های در معرض تهدید استفاده می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: هدف بلندمدت ژنتیک حفاظت حفظ گونه‌ها به صورت موجوداتی پویا است که قادر باشند بر تغییرات محیطی فائق آیند، ژنتیک حفاظت در شاخه‌های متعددی فعالیت می‌نماید و تمرکر آن بررسی عواملی است که منجر به کوچک شدن جمعیت‌ها می گردد.
عزالدین‌لو افزود: علاوه بر این ژنتیک حفاظت با استفاده از آنالیزهای ژنتیک مولکولی به تشریح جنبه‌های زیست شناختی گونه‌هایی که به حفاظت نیازمند هستند، می‌پردازد. ژنتیک حفاظت یک دانش کمی است که نقطه قوت آن در پیش‌بینی‌هایش نهفته است.
موضوعات مهم ژنتیک حفاظت
رئیس گروه ژنتیک دفتر موزه ملی تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی در ادامه گفت: موضوعاتی که در ژنتیک حفاظت به آنها توجه خاص می شود عبارتند از:
1- فشار درون‌آمیزی بر تولید مثل
2- کاهش تنوع ژنتیکی که منجر به کاهش سازگاری گونه با تغییرات محیط می‌شود
3- بخش‌بندی جمعیت‌ها و کاهش جریان ژنی
4- رانش ژنتیکی
5- پالایش جهش‌های زیانبار
6- مدیریت ژنتیکی جمعیت‌های کوچک و محصور
7- رفع ابهامات تاکسونومیکی
8- تعریف واحدهای مدیریتی در داخل گونه‌ها
9- استفاده از آنالیزهای ژنتیک مولکولی در مسائل حقوقی و پزشکی قانونی
وی ادامه داد: یکی از پیش شرط‌های ضروری برای مدیریت ژنتیکی جمعیت‌های یک گونه، تشخیص وضعیت ژنتیکی آنهاست، به عنوان مثال عواملی نظیر رانش ژنتیکی، پدیده گردنه بطری، انتخاب طبیعی و روش تولید مثل از مهمترین عوامل موثر بر تنوع ژنتیکی هستند.
عزالدین‌لو گفت: اصلی‌ترین چالش برطرف نشده در ژنتیک حفاظت مدیریت جمعیت‌های بخش‌بندی شده جهت حداقل نمودن پس رفت همخونی و اُفت تنوع ژنتیکی است؛ برای حداقل‌سازی خطرات انقراض، جابجایی افراد بین زیر جمعیت‌های جدا از هم و ایجاد دالان‌هایی جهت برقراری جریان ژنی بین آنها ضروری است، البته چنین امکاناتی در موارد بسیار محدود فراهم می‌شود.
وی تصریح کرد: از طرف دیگر باید به اختلاط گونه‌ها، زیرگونه‌ها یا جمعیت‌هایی که با شرایط محیطی مختلف سازگار شده‌اند نیز توجه داشت زیرا چنین آمیخته‌گری‌هایی می‌توانند اثرات زیانباری بر تولید مثل و بقا داشته باشد.
حفاظت ژنتیکی روشی برای استفاده از داده‌های ژنی
رئیس گروه ژنتیک دفتر موزه ملی تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی گفت: حفاظت ژنتیکی یکی از روش‌های کاربردی و نسبتاً دشوار حفاظت است که در آن چگونگی استفاده از داده‌های ژنتیکی برای تعیین گونه‌ها و جمعیت‌های متمایز به عنوان جمعیت‌ها و گونه‌های قابل حفاظت مورد مطالعه قرار می‌گیرد.
عزالدین‌لو افزود: در حفاظت ژنتیکی با بهره‌گیری از ژنتیک مولکولی می‌توان برای مدیریت جمعیت‌های وحشی و یا در اسارت تصمیم‌های درستی اتخاذ نمود.
شایان ذکر است روز ۱۵ فروردین سالروز صدور دستور تشکیل زیست بانک کشور از سوی مقام معظم رهبری به جهاد دانشگاهی، به عنوان روز ملی ذخایر ژنتیکی نامگذاری و در تقویم رسمی درج شده است.
پایان پیام/
منبع: فارس
کلیدواژه: ژنتیک تکامل همخونی انقراض گونه ها زیست مولکولی حفاظت ژنتیکی ژنتیک حفاظت تنوع ژنتیکی تنوع ژنتیک کاهش تنوع جمعیت ها گونه ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۴۵۸۰۸۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مشاهده پلنگ در منطقه سبزکوه چهارمحال‌وبختیاری
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست چهارمحال‌وبختیاری از مشاهده یک نفر پلنگ برای دومین بار در منطقه حفاظت شده سبزکوه خبر داد.
سعید یوسف‌پور در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا در چهارمحال وبختیاری با اشاره به مشاهده یک نفر پلنگ در منطقه سبزکوه، اظهار کرد: مأمور یگان حفاظت محیط‌زیست استان حین گشت و کنترل در منطقه حفاظت‌شده سبزکوه موفق به ثبت تصویر یک قلاده پلنگ ایرانی شد.
وی افزود: این تصاویر توسط محیط‌بان ملک‌آرا خلیل طهماسبی در منطقه حفاظت شده سبزکوه ضبط شده است و دومین ثبت پلنگ در منطقه حفاظت شده سبزکوه و اولین ثبت در سال‌جاری است.
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست چهارمحال‌وبختیاری با اشاره به اینکه پلنگ ایرانی، گونه در خطر انقراض جهانی است، افزود: گونه پلنگ در رأس اکولوژیک قرار دارد و حفاظت از آن به معنای حفاظت از کل زیستگاه است.
یوسف‌پور تصریح کرد: در حال حاضر ۴۳۲ گونه جانوری در مناطق حفاظت شده استان ثبت شده است که از این تعداد، ۴۶ گونه از مجموع پستانداران به شمار می‌روند.
وی اضافه کرد: از مجموع گونه‌های در معرض خطر نیز تاکنون چهارگونه شامل بالابان، کرکس مصری، اردک سر سفید و پلنگ ایرانی در مناطق حفاظت شده چهارمحال‌وبختیاری به ثبت رسیده است.
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست چهارمحال‌وبختیاری با اشاره به منطقه حفاظت شده سبزکوه، تاکید کرد: منطقه حفاظت‌شده سبزکوه با مساحت بیش از ۵۱ هزار هکتار، زیستگاهی ارزشمند با تنوع زیستی غنی و منحصر به فرد در چهارمحال‌وبختیاری است که در ۱۵۰ کیلومتری مرکز استان و ۳۰ کیلومتری شهر لردگان و در شهرستان‌های کیار و بروجن قرار گرفته است.
یوسف‌پور گفت: زیست‌بوم ویژه، تنوع گیاهی، وجود دره‌های عمیق و جنگل‌های بلوط و کوه‌های زاگرس، بهترین شرایط را برای زیست گونه‌های جانوری مانند پلنگ، کل و بز وحشی، خرس قهوه‌ای و دیگر جانداران در این محدوده تحت مدیریت حفاظت محیط‌زیست فراهم کرده است.
وی خاطرنشان کرد: در چهارمحال‌وبختیاری یک اثر طبیعی ملی، یک پارک ملی، یک پناهگاه حیات‌وحش و شش منطقه حفاظت‌شده وجود دارد که در مجموع حدود ۱۵ درصد مساحت این استان را در برمی‌گیرند.
پیش از این نیز، حضور پلنگ ایرانی در مناطق حفاظت شده چهارمحال‌وبختیاری توسط محمدرضا احمدی مسئول منطقه حفاظت شده سبزکوه در سال‌جاری ثبت شده است و پیش‌بینی می‌شود حضور پلنگ در دیگر مناطق حفاظت شده استان نیز به ثبت برسد.
کد خبر 751110
امام جمعه بلوک براثر سانحه تصادف درگذشت